Brošure: Porodično orijentisana rana intervencija
Materijali za bolje razumevanje teme ranih intervencija
Prema procenama stručnjaka, u Srbiji, svake godine oko 60.000 dece uzrasta do 6 godina ima potrebu za podrškom kroz usluge rane intervencije. Neuronauka je dokazala brojnim studijama da je razvoj mozga najintenzivniji u prvih 1000 dana života. Ovaj period je temelj daljeg razvoja u svim domenima i temelj ranog učenja. U ovom periodu deca uče brže nego ikada kasnije u životu, stiču brojna iskustva i mnoge veštine za život. Za porodice dece sa teškoćama i smetnjama u razvoju, svaki trenutak je važan. Pravovremenim uključivanjem u program ranih intervencija, kod više od 70% dece sa razvojnim rizicima razvoj biva normalizovan, dok je dugoročna podrška potrebna je za oko 20% dece.
Ipak, usluge podrške nisu dovoljno koordinisane među stručnjacima i ustanovama, ne pružaju porodicama i deci sveobuhvatnu ranu podršku u periodu koji je najvažniji za dete pa roditelji obilaze ustanove i stručnjake, tragajući za najboljom podrškom. Zato su UNICEF i Ministarstvo zdravlja pokrenuli program podrške zdravstvenom sistemu da, u saradnji sa obrazovnim i sistemom socijalne zaštite, unapredi postojeće usluge podrške deci ranog uzrasta sa teškoćama i smetnjama u razvoju i njihovim porodicama. Podršku će pružati Timovi za porodično orijentisane rane intervencije pri razvojnim savetovalištima domova zdravlja, na okružnom nivou, u čijem sastavu su i članovi predškolskih ustanova i centara za socijalni rad. Želimo da rane intervencije budu dostupne svim porodicama kojima je to potrebno u svih 25 okružnih domova zdravlja kao i u beogradskom regionu sa 10 razvojnih savetovališta.
Na razvoj jednako utiču biološki/genetski i sredinski faktori (rizici iz neposrednog okruženja), pa se može desiti da razvoj već u ranom uzrastu dobije neke manje očekivane tokove, da se jave zastoji ili odstupanja. Osim dece uzrasta do šest godina kod koje je već prepoznata razvojna smetnja, rana intervencija je namenjena i deci kod koje postoje rizik ili povećana verovatnoća da će se javiti odstupanja u razvoju usled različitih bioloških ili sredinskih faktora (prevremeno rođenje, mala težina na rođenju, pothranjenost, ekonomska ugroženost i sl.).
Dokazano je da dete najlakše i najbolje uči u okruženju u kome dobija podršku i u kome se oseća sigurno i kada uči sa onima kojima najviše veruje. Otuda je važno što ranije prepoznati eventualna razvojna odstupanja i pružiti dodatnu podršku u najprirodnijem okruženju za dete – u porodici i u vršnjačkoj zajednici. Podrazumeva se da roditelji i stručnjaci ZAJEDNO, kao partneri, tragaju za najboljim oblicima podrške kojima će negovati i podsticati dečji razvoj. Samo stabilni i osnaženi roditelji mogu da se suoče sa teškoćama i podrže razvoj i učenje deteta.
„Porodično orijentisani pristup definiše se kao filozofija ili skup praksi koje uvažavaju centralnu ulogu porodice u podršci za dete i promovišu njene snage i sposobnosti.“ Trivette i Dunst (2005)
I kao roditelji i kao profesionalci, u materijalim koji su ovde dostupni možete pročitati više o Porodično orijentisanim ranim intervencijama u Srbiji.
